Latin Ritin’in İzinde: Kitap Kapanması Uygulaması ve Liturgideki Evrimi
Latin Rit’in altında yatan önemli bir uygulama, kitabetin (lekanary) veya misalın sonuna getirilerek kapanmasıydı. Bu uygulama, okunan pasajın tamamlanmasının simgesi olarak, kitabetin arka yüzünün görünür olmasını sağlıyordu. Bu uygulamayla ilgili merakımızı gidermek ve bu durumun tarihsel bağlamını anlamak için Papa Regina Apostolorum Üniversitesi’nden Profesör Edward McNamara ile konuştuk.
Yıl 1964’tı ve ben de o dönemde henüz eski Latin Rit’ine göre düzenlenmiş törenlere katılmıştım. Törenlerde sıkça karşılaşılan bir uygulama, kitabeti (lekanary) veya misalın sonuna getirilerek kapanmasıydı. Bu uygulama, okunan pasajın tamamlanmasının simgesi olarak, kitabetin arka yüzünün görünür olmasını sağlıyordu. Bu uygulamayla ilgili merakımızı gidermek ve bu durumun tarihsel bağlamını anlamak için Profesör McNamara ile konuştuk.
O dönemde, tek bir kitapta toplanmış olan tüm ilahiler ve törenler için kullanılan misal, okuyucuya kolaylık sağlamak amacıyla hazırlanmıştı. Bu misaller, genellikle görevli tarafından altarın bir kenarından diğerine taşınarak okunan ilahiler ve törenler gerçekleştiriliyordu. Profesör McNamara, 1962’de yayınlanan ve İtalyanca olarak basılan “Pratik Liturji Compendium”’de (Trimelloni) yer alan 467.5 numaralı maddeye atıfta bulunarak bu uygulamanın önemini vurguladı. Bu uygulama, özellikle çok sayıda görevli bulunan törenlerde (subdeacon, dekon vb.) kullanılan, daha gösterişli ve renkli törenlerde ön plana çıkıyordu.
Bu uygulama, o dönemde kullanılan misallerin, günümüzdeki resmi ilahilerin ayrı yayınları olmasından farklı olarak, tek bir kitapta toplanmış ilahiler ve törenler için hazırlanmıştı. Bu misaller, genellikle görevli tarafından altarın bir kenarından diğerine taşınarak okunan ilahiler ve törenler gerçekleştiriliyordu. Profesör McNamara, 1962’de yayınlanan ve İtalyanca olarak basılan “Pratik Liturji Compendium”’de (Trimelloni) yer alan 467.5 numaralı maddeye atıfta bulunarak bu uygulamanın önemini vurguladı. Bu uygulama, özellikle çok sayıda görevli bulunan törenlerde (subdeacon, dekon vb.) kullanılan, daha gösterişli ve renkli törenlerde ön plana çıkıyordu.
Günümüzde, modern liturji uygulamalarında bu yöntem artık yaygın olarak kullanılmamaktadır. Bunun nedeni, günümüz liturjisinin daha sade ve akıcı bir yapıda olması, aynı zamanda okuyucuların daha kolaylıkla takip edebileceği bir formata evrilmesidir. Ancak, bu uygulamanın, Latin Rit’ine özgü olan ve o dönemdeki liturjinin önemli bir parçası olduğunu unutmamak gerekir.