Papa 14. Leo, Türkiye ziyaretine 27 Kasım 2025 Perşembe günü Ankara’da resmi temaslarla başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Beştepe’de resmi törenle karşılanan Papa, iki lider arasındaki görüşmenin ardından Millet Kütüphanesi’nde önemli bir konuşma gerçekleştirdi. Papa, konuşmasında Türkiye’nin adil ve kalıcı bir barışın tesisi yolunda halklar arasında istikrar ve yakınlaşma kaynağı olma potansiyelini vurgulayarak uluslararası ilişkilerdeki yapıcı rolüne dikkat çekti.\n\nPapa’nın cuma günkü programı ise İstanbul’daki dini ve diplomatik etkinliklerle devam etti. Şişli’deki Saint Esprit Katedrali’nde Katolik cemaati için bir ayin yöneten Papa, akabinde Bomonti Fransız Fakirhanesi’ni ziyaret ederek bu kurumun sosyal misyonunu takdir etti. Bu ziyaretlerin ardından, Türkiye Hahambaşı ile özel bir görüşme yaparak dinler arası diyaloğun ve karşılıklı saygının önemini bir kez daha teyit etti. İstanbul’daki yoğun programının ardından, Papa helikopterle Bursa’nın İznik ilçesine geçiş yaptı.\n\nİznik, Papa 14. Leo’nun Türkiye ziyaretinin odak noktasını oluşturdu. Burada, Fener Rum Ortodoks Patriği Bartholomeos ve diğer Hristiyan ruhani liderleriyle bir araya gelen Papa, antik Aziz Neofitos Bazilikası’nın arkeolojik kazı alanının yakınında düzenlenen ekümenik dua törenine katıldı. Bu buluşma, Hristiyanlık tarihinde dönüm noktası kabul edilen ve MS 325’te toplanan Birinci İznik Konsili’nin 1700. yıl dönümünü anma özelliği taşıdı. Dini liderler, İsa ve Konsil ikonlarının önünde mum yakarak ilahiler ve dualar eşliğinde bir alay gerçekleştirdi; bu ritüel, Hristiyanlığın kökenlerine yapılan derin bir göndermeydi.\n\nTörende hem Patrik Bartholomeos hem de Papa 14. Leo birer konuşma yaptı. Patrik Bartholomeos, aradan geçen yüzyıllara ve bunların getirdiği tüm çalkantılara, zorluklara ve bölünmelere rağmen bu kutsal anmaya ortak bir saygı ve ortak bir umut duygusuyla yaklaşıldığını belirtti; Hristiyan birliği yolunda ilerleme çağrısında bulunarak “İznik inancının coşkusunu” yüreklerde hissedilmesini vurguladı. Papa ise kendi konuşmasında, bu önemli yıldönümünün uzlaşma, birlik ve barış gibi meyveler vermesi temennisini dile getirdi. Şiddet ve çatışmaların dünya genelinde hüküm sürdüğü bu dönemde uzlaşmanın tüm insanlık için evrensel bir feryat haline geldiğini ifade etti, etnik köken, milliyet veya din ayrımı gözetmeksizin evrensel kardeşliğin varlığını savundu. Dinin savaş, şiddet, köktencilik veya fanatizm biçimlerini meşrulaştırmak için kullanımının kati suretle reddedilmesi gerektiğini vurgulayarak, inancın barışçıl ve birleştirici rolüne işaret etti.\n\nPapa’nın İznik ziyareti, aynı zamanda sembolik bir “hac” niteliği taşımaktaydı. Birinci İznik Konsili, Hristiyan dünyasındaki ayrılıklar öncesinde tüm kilise temsilcilerini bir araya getirmesi ve bugün de Hristiyanların ortak inancı olan İsa’nın tanrısal vasfı temelli inanç belgesinin ortaya çıkışı nedeniyle kritik bir tarihi öneme sahiptir. Hristiyan dünyasını 11. yüzyılda ikiye bölen “büyük bölünme” sonrası Doğu ve Batı kiliseleri (Katolik ve Ortodoks) arasındaki karşılıklı aforozların kaldırılması ancak 1965 yılında mümkün olmuştu. İznik’teki mevcut buluşma, bu tarihi anın 60. yıldönümüne kısa bir süre kala gerçekleşti. 7 Aralık 1965’te dönemin Papası ve Rum Patriği tarafından imzalanan ortak bildirge, eş zamanlı olarak Roma ve İstanbul’da okunarak iki kilise arasındaki diyalog çalışmalarının devamlılığını ve yakınlaşma çabalarını simgelemişti.\n\nİznik’te birlik mesajları verilmesine rağmen, Ortodoks dünyasının önemli bir bileşeni olan Rus Ortodoks Kilisesi’nin törende bulunmaması dikkat çekiciydi. 2018’de Patrik Bartholomeos’un Ukrayna Kilisesi’ne “özerklik” tanımasının ardından Rus Ortodoks Kilisesi ile Rum Patrikhanesi arasındaki ilişkilerde yaşanan gerilim, bu durumu daha da belirginleştirdi. İtalyan La Repubblica gazetesi, Papa’nın Türkiye gezisiyle ilgili haberinde bu unsura özel vurgu yaparak, başlangıçta tüm Hristiyan kiliselerinin dahil edilmesinin hedeflendiğini ancak Ukrayna Savaşı’nın Moskova ile İstanbul arasındaki mevcut gerilimi artırdığını analiz etti. Gazete, Rus Patriği Kirill’in bu koşullar altında İznik’e gelmesinin beklenmediğini belirtti, bu durumun ekümenik diyalog üzerindeki siyasi etkilerini ortaya koydu.\n\nBu çıkmazı aşmak amacıyla, uzak geçmişte Hristiyanlığı yöneten beş patriğin davet edilmesinin öngörüldüğü, ancak nihayetinde İznik’te Papa 14. Leo, Patrik Bartholomeos ve İskenderiye Patriği’nin yer aldığı bilgisi aktarıldı. Moskova’ya sıkı sıkıya bağlı olan Kudüs ve Antakya Patrikleri’nin törene katılmaması, tam bir birliğin sağlanmasının hala uzak olduğuna dair işaretler taşıdı. Bu durum, farklı Hristiyan mezhepleri arasındaki mevcut siyasi ve dini ayrılıkların, ekümenik çabaların önündeki yapısal engelleri sürdürdüğünü ve Hristiyan dünyasındaki birliğin karmaşık diplomatik süreçlerle şekillendiğini ortaya koydu.