Çankaya Belediyesi, Avrupa Atık Azaltım Haftası kapsamında organize ettiği elektronik atık geri dönüşüm kampanyasıyla çevresel sürdürülebilirlik ilkelerine uygun somut bir adım atmıştır. 27 Kasım 2025 tarihinde gerçekleştirilen bu inisiyatif, belediye personelinin aktif katılımıyla atık yönetiminde etkili bir model sergilemiştir. Kampanya, modern yaşamın ayrılmaz bir parçası olan elektronik cihazların ömrünü tamamlamasıyla ortaya çıkan atıkların, kontrollü ve çevreci yöntemlerle ekonomiye yeniden kazandırılmasını hedeflemiştir.

Elektronik atıklar (e-atık), hızla artan tüketim alışkanlıkları ve teknolojik ilerlemeler neticesinde küresel ölçekte ciddi bir sorun teşkil etmektedir. Bu atık kategorisi, kurşun, cıva, kadmiyum gibi ağır metaller ile bromlu alev geciktiriciler gibi tehlikeli kimyasallar içermesi nedeniyle doğal ekosistemler üzerinde uzun vadeli tahribat riski taşımaktadır. Aynı zamanda altın, gümüş, bakır ve platin gibi değerli metalleri barındırmaları, e-atıkların geri dönüşümünü yalnızca çevresel değil, stratejik hammadde temini açısından da kritik kılmaktadır. Bu bağlamda, Çankaya Belediyesi’nin girişimi, bu çifte dinamiğe odaklanarak atıkların yalnızca bertarafını değil, aynı zamanda potansiyel değerinin geri kazanımını da ön planda tutmuştur.

Avrupa Atık Azaltım Haftası (EWWR), atık oluşumunu önleme, yeniden kullanım ve geri dönüşüm prensiplerini Avrupa genelinde yaygınlaştırmayı amaçlayan yıllık bir platformdur. Bu hafta boyunca düzenlenen etkinlikler, yerel yönetimlerden sivil toplum kuruluşlarına kadar geniş bir yelpazedeki paydaşları, atık yönetimi konusunda farkındalık oluşturmaya teşvik etmektedir. Çankaya Belediyesi’nin kampanyası, bu uluslararası çerçevenin yerel düzeydeki başarılı bir yansıması olarak, atık azaltma kültürünün benimsenmesine katkıda bulunmuştur. Bu tür etkinlikler, sürdürülebilir atık yönetimi politikalarının geliştirilmesi için toplumsal zemin hazırlamaktadır.

“İsrafı Kapat Faydayı Aç” sloganıyla yürütülen kampanya, israfın önlenmesi ve kaynak verimliliğinin artırılması temel felsefesini yansıtmıştır. Çankaya Belediyesi personeli, evlerinde kullanılmayan, arızalı veya onarımı mümkün olmayan elektrikli ve elektronik cihazlarını getirerek kampanyaya doğrudan katılım sağlamıştır. Bu katılım, bireysel sorumluluğun kurumsal bir inisiyatifle nasıl entegre edilebileceğine dair somut bir örnek teşkil etmiştir. Akıllı telefonlardan ev aletlerine, bilgisayar bileşenlerinden küçük elektronik eşyalara kadar geniş bir yelpazedeki cihazlar, toplama noktalarına teslim edilmiştir. Bu mekanizma, atıkların evsel çöplerden ayrıştırılmasına yönelik pratik bir çözüm sunmuştur.

Kampanya süresince oluşturulan farkındalık standı, katılımcı personeli elektronik atıkların çevreye olan olumsuz etkileri, doğru ayrıştırma yöntemleri ve geri dönüşümün faydaları hakkında bilgilendirmiştir. Çankaya Belediyesi Başkan Yardımcısı Aydın Özsoy’un standı ziyareti, projenin kurumsal düzeyde güçlü bir şekilde sahiplenildiğini ve üst yönetimin çevresel duyarlılık konusunda kararlı olduğunu teyit etmiştir. Bu tür yönetim desteği, benzer çevresel projelerin yaygınlaşması için kritik bir teşvik unsuru oluşturmaktadır. Farkındalık faaliyetleri, sürdürülebilir davranışların uzun vadede benimsenmesinde anahtar rol oynamaktadır.

Toplanan tüm elektronik atıklar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış uzman geri dönüşüm firmalarına teslim edilmiştir. Bu yasal ve kontrollü süreç, atıkların mevzuatlara uygun olarak, çevresel standartlara riayet eden ve güvenli yöntemlerle işlenmesini garanti etmektedir. Lisanslı firmalar, e-atıkları detaylı bir ayrıştırma işlemine tabi tutarak tehlikeli bileşenleri güvenli bir şekilde bertaraf etmekte ve değerli hammaddeleri geri kazanmaktadır. Bu yaklaşım, geri dönüşüm zincirinin şeffaflığını ve güvenilirliğini artırmaktadır.

Elektronik atıkların geri dönüştürülmesi, yalnızca çevresel riskleri bertaraf etmekle kalmayıp, aynı zamanda önemli ekonomik faydalar da sunmaktadır. Geri kazanılan hammaddeler, yeni ürünlerin üretimi için gereken birincil kaynak talebini azaltarak doğal kaynakların korunmasına katkıda bulunur. Bu durum, madencilik faaliyetlerinin çevresel etkilerini hafifletirken, üretim süreçlerinde enerji verimliliği sağlamaktadır. Döngüsel ekonomi prensipleri çerçevesinde, atık olarak addedilen materyallerin ekonomik değere dönüştürülmesi, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine doğrudan hizmet etmektedir. Çankaya Belediyesi’nin bu inisiyatifi, yerel düzeyde döngüsel ekonomi modelinin uygulanabilirliğini göstermiştir.

Bu tür bir kampanya, toplanan atık miktarı ötesinde, yarattığı toplumsal farkındalık açısından da büyük bir değere sahiptir. Belediye personelinin aktif katılımı, bireylerin kendi evlerindeki atık yönetimi alışkanlıklarını sorgulamalarına ve daha çevreci tüketim ve bertaraf davranışları geliştirmelerine teşvik edebilir. Uzun vadede, bu tür girişimler, atık azaltma ve geri dönüşüm kültürünün yaygınlaşmasına zemin hazırlayarak, toplumun genel çevresel literacy düzeyini artırmaktadır. Bu, kolektif sorumluluk bilincinin güçlenmesine yardımcı olmaktadır.

Çankaya Belediyesi’nin bu stratejik girişimi, Türkiye’nin ulusal atık yönetimi stratejileri ve Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat hedefleriyle uyum içindedir. Benzer kampanyaların gelecekte yaygınlaştırılması, Türkiye’nin atık geri kazanım oranlarını yükseltme ve çevresel ayak izini azaltma potansiyelini güçlendirecektir. Bu proje, yerel yönetimlerin sürdürülebilir şehirler oluşturma yolundaki kararlılığının ve proaktif çevresel yönetim anlayışının somut bir göstergesidir. İklim değişikliğiyle mücadelede yerel aktörlerin rolünün altını çizmektedir.

Sonuç olarak, Çankaya Belediyesi’nin elektronik atık geri dönüşüm kampanyası, çevresel duyarlılığı artırma, değerli kaynakları ekonomiye kazandırma ve atık yönetimi konusunda somut bir model sunma açısından başarılı bir örnek teşkil etmiştir. Bu tür adımlar, daha sürdürülebilir bir gelecek inşa etme çabalarında kilit bir rol oynamakta ve yerel düzeyde küresel çevresel hedeflere katkı sağlamaktadır.