Edebiyat dünyasının en çarpıcı paradokslarından birini Robert Louis Stevenson’ın hayatında buluruz. Bournemouth’un bu yıl yazarın 175. doğum yıldönümünü anmasıyla, “Dr. Jekyll ve Mr. Hyde’ın Tuhaf Vakası” ile “Define Adası” gibi ölümsüz eserlerin yaratıcısı, kendi eserlerindeki dehşetle tezat oluşturan narin kişiliğiyle yeniden gündeme geliyor.

Stevenson, eserlerinde okuyucuyu derinden sarsan bir dehşet ve şiddet ustasıydı. “Define Adası”nda kör Pew’in yaşlı denizciye Kara Leke’yi verişiyle başlayan korku, Long John Silver’ın acımasız cinayetleriyle doruğa ulaşır. “Dr. Jekyll ve Mr. Hyde” ise, kibar bir doktorun vahşi bir alter egonun kontrolüne girmesini anlatan, psikolojik bir korku klasiğidir. Hyde’ın masum bir yaşlı adama saldırması ve kemiklerini kırana dek dövmesi gibi sahneler, yazarın şiddeti ne denli detaylı ve rahatsız edici bir gerçeklikle tasvir edebildiğini gösterir. Bu tasvirler, okuyucunun zihnine kazınan unutulmaz anlar yaratır.

Ancak, bu karanlık öykülerin ardındaki adam, anlatılarındaki vahşetin tam aksine, son derece hassas bir karaktere sahipti. Narin yapılı, uzun saçlı, ceylan gözlü ve kadifeden ceketler giymeyi seven Stevenson, çağdaşları tarafından bile “erkekten çok bir kıza benziyor” şeklinde tanımlanırdı. Hayatı boyunca süregelen ve tam olarak teşhis edilemeyen bronşiyal kanama rahatsızlığıyla boğuşması, onun fiziksel olarak zayıf bir figür olmasına neden oldu. Bu durum, onun dünyayı algılayışını ve sanatsal üretimini derinden etkilemiş olabilir.

1850’de Edinburgh’da doğan Stevenson, sivil mühendislerden oluşan köklü ve varlıklı bir ailenin tek çocuğuydu. Büyükbabası İskoçya’nın ilk deniz fenerlerini inşa etmiş, babası ise her fenerin benzersiz bir flaş dizilimine sahip olmasını sağlayan bir yöntem geliştirmişti. Aile geleneği gereği mühendislik okuması beklense de, Edinburgh Üniversitesi’ndeki öğrencilik yıllarını içki içmek ve gazetecilikle uğraşarak geçirdi. Zengin aile mirası sayesinde bir kariyer için diplomaya ihtiyaç duymaması, ona kendi tutkularının peşinden gitme özgürlüğü tanıdı.

Yazarlık kariyerine girmesi, Damrosch’un biyografisindeki “kararlı bir yazar olma isteği” iddialarına rağmen, daha çok bir yetenek keşfi ve alternatif arayışı olarak ortaya çıktı. 19. yüzyılın sonları, yeni okuyucu kitlesi ve artan dergi yayıncılığıyla yazarlar için bereketli bir dönemdi. Stevenson, aylık deneme yazma tekliflerini “denemeler benden olgunlaştıkça düşmeli” diyerek reddedecek kadar özgün bir sanatçıydı. Kendi ritminde çalışmayı tercih etmesi, onun ticari beklentilerden ziyade sanatsal ilhamla hareket ettiğini gösterir.

Bu özgür ruh, onu akciğer rahatsızlıkları için sık sık Fransa’ya, bohem bir yaşam tarzı sürmeye yöneltti. 1876’da Grez-sur-Loing’deki bir sanatçı kolonisinde, kendisinden on yaş büyük, iki çocuk annesi ve Kaliforniya’da boşanmak üzere olan Fanny Osbourne ile tanıştı. Stevenson, Fanny’ye derinden aşık oldu ve kısa süre sonra Paris’te birlikte yaşamaya başladılar. Fanny’nin Amerika’ya dönüşünün ardından, Stevenson bir yıl bekleyip “Eşekle Yolculuklar” adlı eserini kaleme aldıktan sonra, neredeyse hayatına mal olan zorlu bir yolculukla Kaliforniya’ya doğru yola çıktı. Bu tehlikeli macera, çiftin yeniden bir araya gelmesi ve Fanny’nin boşanmasının ardından evlenmesiyle sonuçlandı. İngiltere’ye döndükten sonra Stevenson, asıl edebi kimliğini kurgu eserleriyle pekiştirdi.

Robert Louis Stevenson, hassas bedeniyle ve çalkantılı özel hayatıyla, edebi mirasını şekillendirmiş, okuyucuları hem korkutan hem de büyüleyen hikayelere imza atmış bir dehadır. Onun eserleri, insan doğasının karanlık yüzünü ve macera arayışını keşfetme gücünü bugün bile korumaktadır.